Hout bleken

Moeilijk is het niet
Met simpele middelen kun je nieuw hout bleken en daarmee een antieke uitstraling geven. Vrijwel alle houtsoorten kun je bleken. Zorg ervoor dat je hout goed droog is, want dan bereik je het beste resultaat.
Het bleken van hout doen we door het te behandelen met achtereenvolgens waterperoxide en ammoniak. Lees eerst even de veiligheidsinstructie hieronder.

Voorbehandeling
Bij hout dat veel hars bevat, moet het oppervlak eerst ontharst worden. Dat kun je doen met houtzeep of thinner.

Looistof
Houtsoorten die veel looistof (tannine) bevatten, zoals eik en tamme kastanje, kleuren donker als ze worden behandeld met alleen maar ammoniak. Met ammoniak opgelost in waterstofperoxide kleuren deze houtsoorten juist bleker.

In het kort
Het lijkt allemaal heel spannend vanwege de chemische stoffen. Toch is het betrekkelijk eenvoudig om te doen.

• Voor het bleken van hout gebruik je waterstofperoxide (30% - 35%) en ammoniak (30% - 35%).
• Voor het aanbrengen gebruik je een kunststof kwast zonder metalen huls of andere metaal.
• Het gebruik van een lap stof om een stok gewikkeld, als alternatieve kwast, raden we af. Vanwege de chemisch reaktie tussen de stoffen die je gebruikt kan deze in brand vliegen. Doe je het toch op deze manier, houdt dan een emmer water bij de hand en dompel daar je zelfgemaakte lappenkwast in, zodra je werk klaar is.
• Na de behandeling moeten de chemicaliën zo goed mogelijk uitgespoeld worden met schoon water.

Enkele belangrijke punten

1. De meeste houtsoorten kun je bleken met uitsluitend waterstofperoxide in geconcentreerde vorm (bijvoorbeeld 30%).
2. Een enkele houtsoort, zoals de eik, kun je beter bleken met een verdunde oplossing.
3. Om een betere en snellere reactie te verkrijgen kan de waterstofperoxide gebruikt worden in combinatie met ammoniak. Dan gaat de bleking veel dieper. Zelfs verkleuringen door bijvoorbeeld blauwschimmel of afdeklatjes worden zo soms weggebleekt.
4. Maak eventueel eerst een klein proefstukje.
5. Als eiken en kastanjehout verkleurd is door de inwerking van ijzer op het in het hout aanwezige looizuur, is onderstaande methode niet geschikt.

Methode 1
(kleine voorwerpen)

• Doe wat waterstofperoxide (30%) in een glazen jampot en voeg er 3 tot 10% ammoniak (35%) aan toe. Hiermee ogenblikkelijk je hout behandelen vanwege de chemische reaktie die er in je jampot is ontstaan. Hoe langer je wacht, hoe minder je mix nog werkt. Deze methode werkt dus alleen voor kleine voorwerpen.

Methode 2
(grote voorwerpen)

• Bij grotere werkstukken, kun je de chemische reaktie beter op je hout laten plaatsvinden. Bestrijk het oppervlak ruim met waterstofperoxide (30%)
• Direct daarna, snel en licht nastrijken met ammoniak (30%) dat je eerst 1:1 met water hebt verdund.
• Nu de waterstofperoxide en de ammoniak pas op het hout met elkaar in aanraking komen, krijg je de best mogelijke bleekwerking.
• Hoe meer je de ammoniak verdund, hoe zwakker de blekende werking. Bij onverdunde ammoniak krijg je een versnelde reaktie en een sterk blekende werking.
• Bij kamertemperatuur zal het hele proces van bleken ongeveer 12 uur duren. Laat het hout dan nog 24 uur liggen, voordat je het verder wilt bewerken.
  Eventueel kun je het proces van bleken nog een keer herhalen, als je het nog lichter wilt hebben.